Czy zdarza Ci się robić tak wiele rzeczy naraz, że nie jesteś w stanie niczego skończyć? Zdarza Ci się zapominać o umówionych spotkaniach i często okazuje się, że zamiast słuchać kolegi, wysłuchujesz się muzykę w tle, która w jednej chwili przenosi Cię na wakacje? Znajomość siebie nie musi oznaczać, że cierpisz na ADHD. Jeśli jednak powyższe sytuacje są niepożądaną częścią Twojej codzienności, wiedz, że istnieje wiele sposobów na przejęcie kontroli nad niespokojnym umysłem. Jednym z najskuteczniejszych jest psychoterapia.
ADHD jest skrótem od angielskiej nazwy Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Jest to zespół neurorozwojowy, który jest spowodowany zaburzeniem tych części mózgu, które są współodpowiedzialne za utrzymanie lub skupienie uwagi, planowanie, przewidywanie i samokontrolę. ADHD jest kwestią wrodzoną i dlatego jego przejawy są widoczne już od dzieciństwa. Wraz ze stopniowym dojrzewaniem mózgu, ADHD może zniknąć samoistnie i nawet połowa zdiagnozowanych dzieci nie wykazuje żadnych objawów w wieku dorosłym.
Deficyty uwagi z nadpobudliwością u dzieci objawiają się tendencją dziecka do szybkiej zmiany aktywności, niemożnością usiedzenia w miejscu, przerywaniem innym w rozmowie czy wydawaniem różnych dźwięków bez ich zauważenia. Te hiperaktywne objawy ADHD mają tendencję do stopniowego zmniejszania się wraz z wiekiem. U dorosłych objawiają się one bardziej jako niepokój, np. podczas oczekiwania w kolejce, mylący pośpiech w komunikacji, gorsza kontrola emocji czy obniżony poziom tolerancji na frustrację. Deficyty uwagi skutkują następnie częstymi niepowodzeniami w planowaniu i organizacji czasu, takimi jak problemy z wykonaniem zadań czy dotarciem na czas. Może to również prowadzić do zbyt częstego zapominania lub upośledzonej zdolności do odbierania tego, co mówi druga osoba, co często jest błędnie interpretowane przez otoczenie jako bezczelność u dzieci, lub arogancja u dorosłych.
Niestety, nie ma prostego i wiarygodnego testu na ADHD. Ostateczne rozpoznanie uwarunkowane jest szeregiem badań, do których najczęściej zalicza się wywiad diagnostyczny, samoocena, kwestionariusze lub testy neuropsychologiczne. Konieczne jest również wykluczenie innych chorób, głównie po to, aby w razie potrzeby móc dopasować optymalne leki. Diagnoza stawiana jest przez psychiatrę lub psychiatrę dziecięcego.
Leczenie ADHD oznacza w zasadzie łagodzenie jego objawów. Nie jest jeszcze znany uniwersalny lek, który w sposób niezawodny wyleczy chorobę. Możliwy postęp ma w swoich rękach sam człowiek, a w przypadku dzieci zdajemy się na wolę i determinację rodziców. Pierwszym krokiem jest dostosowanie wychowania i edukacji dziecka. Rodzic ma większą kontrolę nad organizacją działań i planów dziecka. Wspiera to poprzez właściwą motywację, a także odpowiednie pochwały. Dzieci z ADHD są wrażliwe na swoją samoocenę i często są bardziej narażone na krytykę z powodu swojej choroby, mogą być postrzegane jako biedne lub nieodpowiednie. Dla dorosłych, to jest dostosowanie środowiska pracy tak, aby było bardziej zorganizowane. W przypadku stylu życia osób dorosłych, wyznaczenie sobie rutyny i regularności pomaga zachować spokój. Ważnym wsparciem jest również psychoterapia, szczególnie terapia poznawczo-behawioralna lub coaching. Leki przepisane przez psychiatrę prowadzącego również mają działanie wspomagające.
Terapia poznawczo-behawioralna jest jednym ze sprawdzonych środków pomocniczych w leczeniu ADHD. Mogą one pomóc klientowi przyjrzeć się własnym procesom myślowym, które w swojej dzikości często mogą komplikować życie. Stopniowo zastępuje się dysfunkcyjne przekonania nowymi i w ten sposób zmienia się zachowanie pacjenta. W sytuacji stresowej, zamiast dezorientować się, może świadomie spowolnić swój szybki umysł do punktu, w którym skupia się na jednym rozwiązaniu. Oszczędza w ten sposób znaczne napięcie emocjonalne i oraz zwiększa poczucie własnej kompetencji. Oprócz CBT istnieją inne kierunki terapeutyczne, które pozytywnie wpływają na jakość życia osoby z ADHD. Oferują one wówczas np. trening umiejętności komunikacyjnych i społecznych, pracę nad samoakceptacją, wiarą w siebie czy uświadomienie sobie pozytywów, które ADHD również wnosi do życia – kreatywności, zdolności do głębokiej koncentracji czy szybkiego myślenia.
Psychoterapeuta online może być również Twoim treningiem i pomóc Ci w ustaleniu i przestrzeganiu rutyny. To właśnie dzięki regularności i porządkowi możemy dojrzeć z chaosu, który często komplikuje życie. Może jesteś rodzicem dziecka z ADHD i szukasz wsparcia, zrozumienia lub informacji, które ułatwią Ci codzienną, wymagającą opiekę. Możesz połączyć się online z ekspertem, aby porozmawiać na dany temat bez konieczności podróżowania z domu lub długiego oczekiwania na wizytę.
„Na terapię sprowadziła mnie frustracja faktem, że cokolwiek próbowałam zrobić w życiu, kończyło się gdzieś w połowie drogi. Zawsze jestem w tyle, choć mam wrażenie, że prawie się nie zatrzymuję. Po tych wszystkich latach zwątpiłam w siebie. Co robię źle? Kiedy byłam jeszcze singielką, można to było usprawiedliwić młodzieńczym polotem, ale kiedy zostałam matką dwóch synów, moje życie zamieniło się w prawdziwy chaos. Kiedy dowiedziałam się o psychoterapii online, nie wahałam się ani chwili. Dzięki mojemu terapeucie szybko odkryłam, że tak wiele rzeczy przychodzi mi do głowy w jednym momencie, że tracę orientację, co robić najpierw. Nieważne, czy jest to organizacja domu, czy długoterminowe plany. Pierwszą rzeczą, która mi pomogła, było świadome wyciszenie się poprzez prowadzoną relaksację. Później nauczyłem się postrzegać moje myśli jako ich obserwator. Czasem to działa lepiej, innym razem gorzej. W obu przypadkach wiem, że nie jestem sama.”