Stres zawsze był i będzie częścią naszego życia. Choć zwykle odbieramy jest negatywnie, to jego głównym celem jest ochrona nas. Co jednak, gdy staje się on wszechobecny i sparwia więcej szkody niż pożytku naszemu zdrowiu?
Ignorowanie stresu nie popłaca, a walka z nim przynosi jedynie krótkotrwałą ulgę. Najlepszy efekt daje wsłuchanie się w niego i zrozumienie informacji, którą nam przekazuje. Pomaga to nie tylko złagodzić jego wpływ na nasze zdrowie, ale także często zmienić naszą relację z samym sobą.
Stres to naturalna reakcja człowieka w sytuacji zagrożenia. Taka reakcja zachodzi zarówno na poziomie psychicznym (uczucie podniecenia), jak i fizycznym (przyśpieszenie oddechu i tętna, zwiększony dopływ krwi do mięśni) i może nas uratować w realnym niebezpieczeństwie.
Sytuacje, w których stawką jest nasze życie, są w dzisiejszych czasach nieliczne, ale w życiu codziennym stawiamy czoła wielu wyzwaniom, które mogą zostać ocenione przez nasz organizm jako zagrożenie.
Stresująca sytuacja, która trwa zbyt długo lub się powtarza, często staje się problematyczna. Wyczerpuje ciało. W związku z tym mówimy o długotrwałym lub chronicznym stresie.
Niepożądany stres o niskiej intensywności lub niepokój, mogą powodować znaczące problemy dla organizmu. Gromadzą się one i z czasem mogą przerodzić się w stres przewlekły, który powoduje nieprzyjemne objawy psychiczne lub fizyczne. Przyczyną może być presja społeczeństwa na wydajność jednostki, stres w szkole lub pracy, robienie rzeczy na ostatnią chwilę, niepewność w związkach lub strach o naszych bliskich.
Przydatny stres nazywa się eustresem. Eustress nie jest szkodliwy, wręcz przeciwnie – optymalny poziom stresu działa jak siła twórcza i motywująca. Jeśli postrzegamy stresor jako szansę lub wyzwanie, które można skutecznie przezwyciężyć, wywołuje on przyjemne uczucia.
Rozpoznanie granicy między pozytywnym a negatywnym stresem może wydawać się trudne, ale po prostu obserwuj swoje ciało. Jeśli zauważysz u siebie oznaki stresu, takie jak pogorszony sen lub problemy z trawieniem, najprawdopodobniej jest to niezdrowy stres.
Normalny, codzienny stres powinien naturalnie ustąpić po zakończeniu stresującej sytuacji. Ale przewlekły stres to taki, który utrzymuje się przez dłuższy czas i może również powodować komplikacje zdrowotne.
Kiedy napotykamy zagrożenie, takie jak duży, szczekający pies, nasze podwzgórze (mały, ale ważny obszar w mózgu), uruchamia system alarmowy organizmu. Ten system powoduje, że nasze nadnercza uwalniają hormony, w tym adrenalinę i kortyzol.
Adrenalina zwiększa tętno, ciśnienie krwi, a także zwiększa zapasy energii. Kortyzol, główny hormon stresu, zwiększa ilość cukru we krwi, a tym samym zapewnia dostępność substancji regenerującej tkanki.
Gdy postrzegane zagrożenie minie, poziomy hormonów wracają do normy. Poziom adrenaliny i kortyzolu spada, tętno i ciśnienie krwi powracają do stanu spoczynku, a inne układy również wracają do normalnej aktywności.
Jeśli jednak stresory są stale obecne i czujesz się stale zagrożony, reakcja „walcz lub uciekaj” pozostaje aktywna.
Długotrwała aktywacja systemu reakcji na stres, a następnie nadmierne działanie kortyzolu i innych hormonów stresu może zaburzyć wiele procesów w naszym organizmie. Naraża nas to na zwiększone ryzyko powikłań zdrowotnych.
Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresorami życiowymi.
Większość ludzi styka się ze stresem na co dzień, ale każdy inaczej go doświadcza i inaczej na niego reaguje. Z tego powodu, jeśli trwa zbyt długo lub jest zbyt intensywne, ślady, jakie pozostawia na naszym zdrowiu, są również indywidualne.
Oprócz niepokoju psychicznego, stres bardzo często objawia się psychosomatycznie, czyli w naszym ciele. Najczęstsze powikłania to problemy sercowo-naczyniowe i trawienne. Częste są również choroby skóry, problemy seksualne i reprodukcyjne, bezsenność i wypadanie włosów.
Możliwe fizyczne przejawy stresu:
Badania i praktyka kliniczna naprawdę potwierdzają ten związek. W przeciwieństwie do krótkotrwałego stresu, który zwykle chroni trzustkę przed zapaleniem, długotrwały stres stanowi ryzyko. Trzustka jest przesiąknięta gęstą siecią nerwów, które reagują wrażliwie na hormony wytwarzane przez organizm w wyniku stresu. W rezultacie wzrasta ryzyko zapalenia.
Jeśli cierpisz z powodu nadmiaru stresu i szukasz sposobów na jego zminimalizowanie, polecamy leczyć zarówno ciało, jak i umysł. Stresujące wydarzenia są częścią życia i jeśli nie jesteśmy w stanie zmienić naszej obecnej sytuacji, możemy podjąć kroki, aby zarządzać wpływem, jaki te wydarzenia na nas mają.
Jeśli chcesz być naprawdę konsekwentny, optymalnym rozwiązaniem jest kontakt z ekspertem, psychoterapeutą lub coachem.
Techniki skoncentrowane na ciele obejmują pracę oddechową – wiele osób stwierdza, że oddychają zbyt płytko lub nie wykorzystują pełnej przestrzeni klatki piersiowej i brzucha. Możesz spróbować również jednej z form relaksu lub postawić na ruch. Praca z umysłem to zazwyczaj bardziej złożona sprawa, ale można ją zacząć np. godziną dziennie, którą poświęcamy tylko sobie.
Sposoby na minimalizację stresu to:
Unikaj niezdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem, takich jak przejadanie się, używanie alkoholu, tytoniu lub innych substancji uzależniających. Jeśli obawiasz się, że jesteś na to podatny w sytuacjach stresowych, skonsultuj się z lekarzem.
Nagrodą za naukę radzenia sobie ze stresem będzie większy spokój ducha, lepsze relacje, zdrowie i ogólna jakość życia.
Według badań wysoki poziom stresu podczas ciąży może również wpływać na rozwój zarodka, a także powodować przedwczesny poród. Dlatego bardzo ważne jest, aby przyszłe matki potrafiły radzić sobie ze stresem. Zalecamy, aby w czasie ciąży wystarczająco się zrelaksować i skonsultować się ze specjalistą w przypadku jakichkolwiek nieprzyjemnych doświadczeń psychicznych.
Terapia pozwala nam zwolnić i skupić uwagę na prawdziwych przyczynach stresu, które często kryją się w wirze codziennych obowiązków. Pomaga nam je nazwać i zmienić niektóre z naszych schematów działania, abyśmy mogli zachować spokój.
Zaletą terapii online jest jej szybka dostępność w trudnych sytuacjach, w których terapeuta może być Twoim przewodnikiem.
Wszystkie znane rady dotyczące zdrowego stylu życia dotyczą zapobiegania stresowi – zbilansowana dieta, ćwiczenia i wystarczająca ilość snu. Jeśli jednak chcesz zrobić coś więcej dla siebie, zwolnij, bądź świadomy wszystkiego, co robisz, myśl i doświadczaj. Stres dopada nas, gdy jesteśmy zbyt daleko od siebie.
To, że zostaliśmy zmuszeni przez okoliczności do radzenia sobie ze stresem, również może być traktowane jako wyzwanie. Jako okazję, aby dowiedzieć się czegoś o sobie i dowiedzieć się, jak zwolnić, mieć więcej czasu dla siebie i jak najlepiej wykorzystać ten czas.
„Dawałem z siebie wszystko w pracy i stawiałem sobie ogromne wymagania. Doprowadziło to do chaosu w moim codziennym harmonogramie i dużego stresu. W terapii pracowaliśmy nad tym, skąd wzięła się moja potrzeba bycia niezwycięzonym i dlaczego nie pozwalam sobie na odpoczynek? Terapeuta pomógł mi również ustalić dzienny harmonogram zajęć i znaleźć miejsce na odpoczynek. Co zaskakujące, teraz jestem jeszcze bardziej produktywy niż wtedy, gdy byłem pod presją, co daje mi więcej czasu na odpoczynek”
Stres to naturalna reakcja człowieka w sytuacji zagrożenia. Taka reakcja zachodzi zarówno na poziomie psychicznym (uczucie podniecenia), jak i fizycznym (przyśpieszenie oddechu i tętna, zwiększony dopływ krwi do mięśni) i może nas uratować w realnym niebezpieczeństwie.