Kim jest psychodietetyk i kiedy może nam pomóc?

Psychodietetyka to stosunkowo nowa dziedzina, która łączy wiedzę z zakresu psychologii i dietetyki. Specjaliści pracujący w tym nurcie zajmują się problemami takimi jak:

• trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała;
• brak asertywności żywieniowej;
• jedzenie pod wpływem stresu;
• zaburzenia żywieniowe;
• trudności ze zmianą nawyków żywieniowych.

Związek między jedzeniem a stanem umysłu i emocjami jest oczywisty, choć nie zawsze uświadomiony. Wie o nim każdy, kto – dla przykładu – sięga po czekoladę w przerwie między stresującymi spotkaniami. Jak pisze Sylvia E. Haskvitz w książce „Eat by Choice, Not by Habit: „Jedzenie jest często strategią zaspokajania potrzeb innych niż głód.”

Przez żołądek do serca?

Jednym z głównych założeń psychodietetyka jest uświadomienie pacjentowi zależności między odżywianiem, a zdrowiem – zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Powiedzenie “przez żołądek do serca” zawiera w sobie ziarno prawdy i to nie tylko o skuteczności uwodzenia za pomocą domowych posiłków. Jednak w psychodietetyce większą rolę niż żołądek i serce odgrywają jelita i mózg, które nieustannie się ze sobą komunikują. Mikroflora przewodu pokarmowego ma znaczący wpływ na funkcje mózgu; wpływa na nasze emocje, nastrój i zachowanie, a nawet niektóre aspekty osobowości.

Jak pisze Giulia Enders w książce „Historia wewnętrzna: Jelita – najbardziej fascynujący organ naszego ciała”: „Jelita to narząd wrażliwy, pracowity i odpowiedzialny, a także ogromnie wpływowy. Z ich pracą wiążą się tak rozbieżne z pozoru sprawy jak nadwaga, depresja, przeziębienia czy swędzące wysypki.”

Stres a dieta

Mówiliśmy niedawno o tym, że stres w pracy może prowadzić do zaburzeń odżywiania. Szczególnie w ostatnich latach, kiedy tak bardzo zmienia się sposób, w jaki pracujemy – i jemy, pracując: Badania przeprowadzone na grupie Polaków pracujących zdalnie wykazały, że podczas lockdownu 64,4% z nich zauważyło zmiany w swoich nawykach żywieniowych.

Istnieją zdrowe metody radzenia sobie ze stresorami, ale te wymagają świadomego wysiłku, podczas gdy nasze ciało pragnie ulgi tu i teraz. Silna potrzeba zjedzenia czekolady może być sygnałem od zestresowanego organizmu, który sam podpowiada nam rozwiązania na podstawie wspomnień i skojarzeń.

Według badań opublikowanych w czasopiśmie Scientific Reports, istnieją powiązania między dietą wysokocukrową a depresją. Zadaniem psychodietetyka jest zatem przerwanie błędnego koła, w który wpadają osoby utrzymujące złe nawyki żywieniowe, jednocześnie zmagając się z różnymi problemami natury psychologicznej.

Jak wygląda konsultacja z psychodietetykiem?

Przy wyborze specjalisty warto pamiętać, że obecnie wielu lekarzy i terapeutów oferuje możliwość konsultacji online. Zdalne spotkanie jest szczególnie komfortowe dla osób, które wahają się, czy psychodietetyk to odpowiedni specjalista dla nich.

[Zobacz też: Czego się spodziewać, kiedy sięgasz po wsparcie psychologiczne]

Podczas konsultacji psychodietetyk:

1) Zapozna się z Twoim stanem zdrowia, problemami i potrzebami.

Podczas pierwszej konsultacji, psychodietetyk przeprowadzi dokładny wywiad żywieniowy i psychologiczny. Weźmie przy tym pod uwagę istniejące problemy zdrowotne i – w razie konieczności – zaleci zrobienie badań. Po takim wywiadzie ustali plan działania, uwzględniając Twoje potrzeby i możliwości.

2) Dostosuje zalecenia żywieniowe do Twoich potrzeb.

W psychodietetyce stawiamy przede wszystkim na zdrowy styl życia. Posiłki powinny być pełnowartościowe. Psychodietetyk pomaga stwierdzić, czy np. jemy za dużo lub za mało i jakie produkty należy włączyć do diety (albo z niej wyłączyć), by poprawić nasze samopoczucie. Nie ma produktów zakazanych, równoważenie jest podstawą działań psychodietetycznych 🙂

3) Pomoże przywrócić kontrolę nad procesem jedzenia.

Psychodietetyk analizuje nawyki żywieniowe pod kątem psychologicznych aspektów jedzenia. Może pomóc z wprowadzeniem i, co najważniejsze, utrzymaniem zdrowych nawyków w ramach długoterminowej strategii unormowania wagi lub poprawy samopoczucia. Zachęci też do szukania odpowiedzi na takie pytania:

• Kiedy najczęściej odczuwasz stres?
• Po zjedzeniu jakiego produktu czujesz się spokojniej?
• Czy odczuwasz nieprzyjemne emocje bezpośrednio po zjedzeniu jakiegoś produktu?

Rolą psychodietetyka jest zachęcenie pacjenta do zrozumienia i zaakceptowania własnych emocji i stanów, po to by zbudować pozytywną relację z jedzeniem i z własnym ciałem.