Psychosomatyka

Czym jest psychosomatyka?

Psychosomatyka to dziedzina badająca powiązania między naszą psychiką a ciałem. Możemy myśleć o psychice jako o ogromnej przestrzeni, która obejmuje wszystko, o czym myślimy i czego doświadczamy. Wszystko to jest w nas przechowywane, nawet jeśli o tym nie myślimy ani nawet nie pamiętamy.

Jeśli coś się w nas dzieje niepokojącego lub doświadczyliśmy jakiś przykrych sytuacji, mogły one spowodować ogromny stres dla naszego organizmu. Możemy podświadomie próbować tłumić takie doświadczenia, ale wtedy wkracza nasze ciało i reaguje tym silniej, im bardziej opieramy się naturalnej reakcji.

Jakie są przyczyny chorób psychosomatycznych?

Być może zachorowałeś w najgorszym możliwym momencie. Wystarczy banalny wirus, aby przerwać naszą pracę na tydzień. Mówiąc językiem psychosomatyki, uciekliśmy od nieznośnej presji, którą na siebie nałożyliśmy lub której pozwoliliśmy, aby została na nas nałożona. Podobnie jak inne narządy i układy narządów, układ odpornościowy działa pod wpływem naszych emocji. Za jego osłabienie odpowiada np. stres. Czasami nasze niewypowiedziane myśli również mogą odgrywać ważną rolę. Zależy to także od tego, jak zinterpretujemy trudne sytuacje. Jak rozmawiamy ze sobą, jak interpretujemy to, co dzieje się wokół nas. Może to zmniejszyć lub nasilić stres.

Przyczyną chorób psychosomatycznych jest często konflikt wewnętrzny. Jest to wynik tego, czego pragniemy i czego od siebie oczekujemy (jacy powinniśmy być). Ogólnie rzecz biorąc, większość problemów psychosomatycznych wynika z połączenia różnych trudności, które wywołują długotrwałe obciążenie psychiczne.

Do najczęstszych przyczyn problemów psychosomatycznych zalicza się:

• brak odpoczynku i snu
• problemy w związkach
• nadmierny stres w pracy lub szkole
• długotrwały stan lękowy lub depresja
• poczucie winy

Jak mogę sprawdzić, czy moja choroba ma podłoże psychosomatyczne?

Być może od lat cierpisz na bóle głowy. Czasami są one intensywniejsze a później ustają na jakiś czas. Przez lata przeszedłeś wiele badań, zawsze wszystko wydawało się w porządku Być może nawet miałeś myśli, że “ci się wydaje”, “nic takiego Ci nie jest” i zaczynasz wątpić czy rzeczywiście odczuwasz ból. W końcu wszystko świadczy o tym, że jesteś całkowicie zdrowy.

Typowe objawy choroby psychosomatycznej:

• problem utrzymuje się długo (jest przewlekły) – objawy mogą ustąpić, by ponownie się nasilić
• specjalistyczne badania lekarskie nie dają pozytywnego wyniku – jeśli lekarz nie jest pewien, co jest przyczyną Twojego problemu, przyczyną mogą być psychosomatyka

Choroba psychosomatyczna może objawiać się również w dokładnie odwrotny sposób. Pierwszą rzeczą, która zostanie wykryta, może być objaw, którego sami nie doświadczamy świadomie. Takim przykładem może być para borykająca się z niepłodnością.

Jakie są najczęstsze problemy psychosomatyczne?

W różnym stopniu pochodzenie, rozwój i przebieg większości chorób są powiązane z naszą psychiką. Jednocześnie każda choroba będzie miała inny wpływ na nasze życie na wielu poziomach.

Często występuje ból w wielu częściach ciała (migreny, ból kończyn, ból stawów, bolesne ruchy, ból zęba, ból pleców itp.). Astma, reumatoidalne zapalenie stawów, wyprysk atopowy, alergie i choroba Leśniowskiego-Crohna to przykłady przewlekłych zaburzeń psychosomatycznych.

Umiejscowienie objawu w ciele może być związane z jego funkcją, ale może też wiązać się z podobieństwem symbolicznym, które wiąże się z konkretnym wspomnieniem lub wcześniejszym doświadczeniem. Na przykład ziarno jęczmienia może wystarczyć, gdy nie chcemy niczego widzieć, na przykład cudzołóstwa lub sytuacji, której wolelibyśmy uniknąć.

Ból i psychosomatyka

Zaburzenia psychiczne – stres psychiczny, napięcie czy niepokój – mogą powodować różnego rodzaju bóle, zwłaszcza długotrwałe. Te przyczyny bólu nazywamy psychosomatycznymi i objawiają się one w całym naszym ciele. Wymieniliśmy niektóre z nich:

Problemy z kręgosłupem

Ból pleców powoduje nie tylko przyczyny fizyczne, ale także psychiczne. Ból pleców może być skutkiem wewnętrznego napięcia lub stresu.

Plecy są często wysypiskiem naszych uczuć, emocji i warunków, które sprawiły nam ból.

Problemy skórne

Problemy skórne są zwykle spowodowane zwiększonym stresem, ale brak pewności siebie również może się do tego przyczynić. Ten przypadek choroby psychosomatycznej może również objawiać się u dziecka, u którego po zaprzestaniu karmienia piersią może rozwinąć się egzema.

Wyprysk atopowy może wystąpić z różnych powodów, w tym z długotrwałych problemów psychicznych.

Inne skórne dolegliwości psychosomatyczne obejmują:

• trądzik
• wyprysk atopowy
• egzema wokół oczu
• łuszczyca
• opryszczka

Trudności w oddychaniu

Trudności w oddychaniu pochodzenia psychosomatycznego mogą być oznaką, że coś w naszym życiu nas dusi. Może to być niezdrowy związek, praca, której nie lubimy lub coś, czego obawialiśmy się od dawna.

Psychosomatyczne problemy z oddychaniem obejmują:

• astma i ataki astmy
• kaszel
• zapalenie oskrzeli
• nacisk na klatkę piersiową

Zaburzenia trawienia

Wiele problemów trawiennych można również przypisać dyskomfortowi psychicznemu. Problemy te mogą być spowodowane przedkładaniem potrzeb innych nad własne, próbą sprostania wymaganiom innych, obawą przed prezentowaniem lub przemawianiem przed tłumem oraz ogólną nerwowością.

Psychosomatyczne problemy trawienne mogą obejmować:

• zgaga
• bębnica
• zaparcia lub biegunka
• nerwica żołądka
• ból żołądka lub pęcherzyka żółciowego
• choroba Crohna

Problemy z niskim ciśnieniem krwi

Różne zaburzenia psychiczne i problemy emocjonalne mogą  wpływać na rytm serca, ciśnienie krwi i szereg objawów fizycznych związanych z krwiobiegiem.

Wiele osób kojarzy stres z wysokim ciśnieniem krwi, ale może on również powodować niskie ciśnienie krwi.

Hiperwentylacja (szybki oddech) jest jednym z kilku powiązań między cierpieniem psychicznym (np. Niepokojem) a niskim ciśnieniem krwi. Ważne jest, aby bardziej skupić się na problemach psychologicznych – niektóre osoby radzą sobie tylko z niskim ciśnieniem krwi i nie widzą tego powiązania oczywiście konieczne jest również okresowe mierzenie ciśnienia krwi

Ból w klatce piersiowej

Fizyczne objawy problemów psychicznych są różne u każdego, a jednym z nich może być ciśnienie w klatce piersiowej.

Każdy odczuwa ból lub ucisk w klatce piersiowej w różnym stopniu i częstotliwości. Ogólnie możemy je podsumować w następujący sposób:

• ostry, przeszywający ból
• utrzymujący się ból w klatce piersiowej
• nietypowe drżenie lub skurcze mięśni w klatce piersiowej
• pieczenie, drętwienie lub tępy ból
• kłujący ucisk
• napięcie lub ucisk w klatce piersiowej

Kłopoty ze zgagą

Według badań aż 10-20% populacji świata zachodniego cierpi na chorobę zwaną refluksem żołądkowo-przełykowym. Nie każdy refluks trzeba uznać za chorobę, jednak gdy pojawia się przez dłuższy czas, choroba ta staje się nieprzyjemnym towarzyszem, który dodatkowo uszkadza błonę śluzową przełyku.

Problemy emocjonalne  (np. stres lub lęk) mogą zaostrzyć lub wywołać zgagę. Jest to związane z różnymi przyczynami:

• niepokój może zmniejszyć ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku, który utrzymuje żołądek zamknięty i zapobiega przedostawaniu się kwasu do przełyku,
• reakcje stresowe i lęk mogą powodować długotrwałe napięcie mięśni – może to wpływać na mięśnie wokół żołądka, zwiększając nacisk na narząd i wypychając kwas do góry
• wysoki poziom lęku może zwiększyć produkcję kwasu żołądkowego

Przeziębienie lub wirus

O tym, że organizm jest zmęczony i potrzebuje odpoczynku, może nam zasygnalizować nagłe przeziębienie lub choroba wirusowa. To wołanie o pomoc, aby choć na chwilę zwolnić tempo i pomyśleć także o sobie i swoim zdrowiu.

Zmęczenie może sygnalizować nam psychosomatycznie:

• przeziębienie
• kaszel
• ból gardła

W jaki sposób psychoterapia może mi pomóc w leczeniu chorób psychosomatycznych?

Psychoterapia pomaga połączyć historię życia klienta z jego stanem fizycznym. Jeśli rany emocjonalne przenikają nasze życie i czujemy, że musimy stale mieć się na baczności np. w relacjach z innymi, wówczas nasze ciała mogą skorzystać ze zdolności do magazynowania tłuszczu i stworzyć zbroję ochronną, która zapewni nam bezpieczny dystans i nasze otoczenie.

Znalezienie powiązań poprzez historię życia otwiera przydatne możliwości zmian. W tym przypadku prawdopodobnie mielibyśmy do czynienia ze wzorcami relacyjnymi i naszą własną wartością. Relacje, w jakich żyjemy, odbijają się także na różnorodnych relacjach  a jednym z zadań terapeuty byłaby pomóc nam w uzyskaniu wglądu w nie.

Inne narzędzia psychoterapii obejmują techniki zorientowane na ciało, takie jak trening autogenny, terapia percepcji zorientowanej na ciało lub skupianie. Terapia online oferuje możliwości pracy z chorobami psychosomatycznymi skoncentrowanymi na Twoich emocjach.