Zaburzenia osobowości

Czym są zaburzenia osobowości?

Zaburzenia osobowości to tak naprawdę grupa bardzo różnorodnych typów odchyleń od tzw. „normalnej osobowości”. Zazwyczaj niektóre z ich cech są na tyle wyraźne, że mogą negatywnie wpływać na jakość życia zarówno samej osoby, jak i jej bliskich.

Jakie są najczęstsze zaburzenia osobowości? I czym się od siebie różnią?

Trudno jest z całą pewnością określić, które typy zaburzeń osobowości są najczęstsze w populacji. Na pierwszym planie widoczne są jednak przede wszystkim typy anankastyczne, paranoidalne, czy chwiejne emocjonalnie zaburzenia osobowości. Są one bardzo różne od siebie. Osobowość anankastyczna myśli o świecie w sposób czarno-biały, przejawia się jako osoba skrupulatna, skupiająca się na szczegółach, ale jednocześnie niezwykle krytyczna wobec siebie i innych. Osobowość paranoidalna jest również nieufna, aż do wrogości. Często zajmuje się w swoich myślach ukrytymi znaczeniami tego, co ktoś powiedział i odbiera to jako osobisty atak. Z kolei osobowość niestabilna emocjonalnie jest bardzo zaangażowana w relacje, ale często przejawia się w konfliktach, jej związki są bardzo intensywne, ale nie trwają zbyt długo. Znany jest typ borderline – niestabilnego emocjonalnie zaburzenia osobowości, któremu towarzyszą również uczucia wewnętrznej pustki i rozdarcia. Jest to doświadczane w związkach jako lęk przed bliskością i jednocześnie jako lęk przed porzuceniem. Podobnie specyficzne są inne typy zaburzeń osobowości, wśród których wyróżnia się osobowości schizoidalne, dyssocjalne, histrioniczne, unikające czy zależne zaburzenia osobowości.

Jak objawia się zaburzenie osobowości? Skąd mam wiedzieć, że mam zaburzenia osobowości?

Zaburzenia osobowości najczęściej ujawniają się w związkach. To właśnie tam osoby cierpiące na jakiś rodzaj zaburzeń osobowości zwykle doświadczają największych przeciwności. Ich związki są problematyczne, niesatysfakcjonujące, niektórzy czują się przez nich zagrożeni, inni są od nich uzależnieni, w niektórych przypadkach jest to kombinacja obu tych czynników. Raz uwypuklone cechy osobowości będą się nasilać w trudnych sytuacjach życiowych. Zdolność do radzenia sobie z kryzysem jest wielokrotnie niższa u osoby z zaburzeniami osobowości.

Dostępne testy osobowości online są odpowiednim narzędziem orientacyjnym do poznania swojego problemu. Pomogą nam one określić, do czego jesteśmy emocjonalnie i psychicznie skłonni i jaki ma to wpływ na nasze zachowanie. Jednak pełną diagnozę przeprowadza tylko specjalista, najlepiej psycholog kliniczny. Jest to kompleksowe badanie psychologiczne, które obejmuje wywiad, anamnezę, kwestionariusz lub metody projekcyjne.

Jak leczy się zaburzenia osobowości?

W pierwszej kolejności zaleca się psychoterapię. Ważne jest jednak, aby prawidłowo określić cele i oczekiwania. Tylko w ten sposób można zapobiec przedwczesnemu zakończeniu leczenia i rozczarowaniu. Osobowość jest dla nas podstawą, ostoją, która nadaje charakter naszemu postrzeganiu świata i funkcjonowaniu w nim. Jeśli konieczna jest ingerencja w jej strukturę, to zawsze jest to proces długotrwały. Psychoterapia krótko- lub długoterminowa pomaga osobom z zaburzeniami osobowości w pokonywaniu momentów kryzysowych. Jako leki w zaburzeniach zachowania stosuje się stabilizatory nastroju, leki przeciwdepresyjne lub niskie dawki leków przeciwpsychotycznych. Długotrwałe stosowanie nie jest zalecane, celem jest przezwyciężenie chwilowego pogorszenia stanu psychicznego.

W jaki sposób psychoterapia pomaga w leczeniu zaburzeń osobowości?

Psychoterapia jest ważnym narzędziem pomocniczym w leczeniu zaburzeń osobowości. Kluczem do jej pomyślnego przebiegu jest motywacja. Prawdziwa świadomość (czyli to, że będzie to temat rozmów między klientem a terapeutą) pomoże osobie wytrwać nawet w bardziej wymagających etapach leczenia. Przede wszystkim jednak kluczowa jest relacja oparta na zaufaniu, które często bywa wystawiane na próbę przez klienta, tak jak wystawiane są na próbę inne relacje w jego życiu. I to właśnie relacja terapeutyczna pozwala człowiekowi powoli i bezpiecznie porzucić te strategie, które nie pasują do jego życia i zastąpić je nowymi (kierunki psychodynamiczne).

W jaki sposób psychoterapia online może pomóc w leczeniu zaburzeń osobowości?

Psychoterapia online wykorzystuje wszystkie narzędzia i możliwości spotkań twarzą w twarz, ale podstawową wartością dodaną jest to, że łączy Cię z ekspertem wyspecjalizowanym w danym temacie, bez względu na jego miejsce zamieszkania. Szczególnie w przypadku psychoterapii długoterminowej znacznie ułatwia to cały proces. Masz swojego terapeutę na wyciągnięcie ręki, nawet jeśli życie jest dla Ciebie nieprzewidywalne, lub trudno jest go znaleźć w Twojej okolicy.