5 wskazówek, jak pomóc komuś bliskiemu rozpocząć terapię

Brzmi znajomo? Nie jesteś sam. Wielu z nas mierzy się z tą bezradnością — kiedy widzimy, że ktoś cierpi, ale nie potrafi (lub nie chce) poprosić o pomoc.

W takich momentach najważniejsze to pamiętać: Twoja obecność ma znaczenie.

To, że szukasz sposobu, jak pomóc bliskiej osobie rozpocząć terapię, jest już aktem troski. Nie musisz wiedzieć wszystkiego. Wystarczy, że jesteś, słuchasz i próbujesz zrozumieć.

Poniżej znajdziesz pięć wskazówek, jak rozmawiać o terapii w sposób, który daje nadzieję, a nie budzi opór. A najważniejsza z nich znajduje się na końcu artykułu.

1. Wybierz dobry czas

Rozmowa o terapii wymaga spokoju i poczucia bezpieczeństwa. Nie zaczynaj jej w emocjach — po kłótni, w pośpiechu czy w obecności innych osób. Najlepiej zrobić to na osobności, w miejscu, w którym Twój bliski czuje się swobodnie — w domu, na spacerze, przy wspólnej herbacie.

Czasami naturalnym momentem jest chwila, gdy ta osoba sama wspomina o swoich trudnościach. Możesz wtedy delikatnie zapytać:

„Zastanawiałeś się kiedyś nad rozmową z terapeutą? Może mogłoby Ci to trochę ulżyć?”

Jeśli jednak taka rozmowa nie pojawia się spontanicznie, spróbuj poruszyć temat Ty — z wyczuciem, bez nacisku.

Nie rób tego publicznie, nie przy rodzinie, i nie wtedy, gdy emocje sięgają zenitu. Osoba, którą chcesz wesprzeć, musi poczuć, że mówisz z troski, nie z frustracji.

2. Wybierz właściwe słowa

Tak jak ważny jest odpowiedni moment, tak samo ważne są odpowiednie słowa. Nawet niewinne zdanie, takie jak:

„Naprawdę powinieneś pójść na terapię”, może w uszach osoby w kryzysie zabrzmieć jak ocena lub zarzut.

Spróbuj podejść do tematu z empatią i spokojem. Zamiast radzić — wyrażaj troskę i obserwację. Na przykład:

„Widzę, że ostatnio jest Ci ciężko. Myślałeś o tym, żeby spróbować terapii?” albo „Bardzo Cię kocham i przykro mi patrzeć, jak się z tym zmagasz. Może rozmowa z terapeutą by Ci pomogła?”

To proste zdania, ale pokazują wsparcie, nie presję. Pamiętaj też, że złość lub irytacja ze strony drugiej osoby to naturalna reakcja obronna — wynik lęku, nie złej woli.

Zachowaj spokój i nie odpowiadaj emocjami na emocje.

Unikaj sformułowań w stylu:

„Przesadzasz” „Zachowujesz się nienormalnie” „Musisz coś z tym zrobić”

Zamiast tego — słuchaj. Czasem to właśnie cisza i obecność pomagają bardziej niż rady.

3. Przygotuj swoje argumenty

Kiedy już zdecydujesz się poruszyć temat terapii, przygotuj się na to, że Twój bliski może mieć własne powody, by odmówić. To normalne: dla wielu osób przyznanie, że potrzebują pomocy, jest trudne i wiąże się z lękiem przed oceną.

Dobrze więc zawczasu pomyśleć o tym, jak możesz spokojnie odpowiedzieć na najczęstsze obawy.

„Nie jestem wariatem, żeby chodzić do psychologa”

Często kryje się za tym strach przed stygmatyzacją. Warto wtedy zapewnić, że terapia nie jest powodem do wstydu — przeciwnie, to dojrzały krok w stronę zdrowia psychicznego. Możesz powiedzieć:

„Terapia nie jest dla ‘wariatów’, tylko dla ludzi, którzy chcą lepiej rozumieć siebie. Wiele osób, które podziwiamy, korzysta z niej regularnie.”

Dodaj, że rozmowa z terapeutą jest poufna, a decyzja o podjęciu terapii — prywatna. Jeśli Twój bliski boi się opinii innych, wspomnij o terapii online, którą można odbyć anonimowo i w bezpiecznym miejscu. „Nie chcę zwierzać się ze swoich spraw obcemu człowiekowi”

To bardzo częsty lęk. Warto wtedy wyjaśnić, że terapeuta to profesjonalista, który nie ocenia, tylko pomaga. Jego rolą nie jest krytykowanie, lecz wspieranie — w atmosferze pełnej poufności. Możesz dodać:

„Terapeuta słyszy dziesiątki historii podobnych do Twojej. Nie zaskoczysz go — ale możesz poczuć ulgę.”

Zaproponuj wspólne poszukiwanie specjalisty — np. poprzez platformę, gdzie można obejrzeć nagranie wideo z terapeutą i zobaczyć, czy budzi zaufanie.

„Mam po prostu ciężki okres, poradzę sobie”

Czasem za takim zdaniem kryje się zmęczenie i brak siły, nie pewność siebie. Warto wtedy delikatnie odnieść się do konkretów, które zauważyłeś:

„Wiem, że jesteś silny, ale widzę, że od jakiegoś czasu nie jesteś sobą. Może rozmowa z kimś neutralnym by pomogła?”

Zadaj pytania, które otwierają, zamiast zamykać:

„Co Cię powstrzymuje przed spróbowaniem terapii?” „Co mogłoby Ci pomóc poczuć się lepiej?”

„Nikt już nie może mi pomóc” - to zdanie wymaga szczególnej uwagi. Jeśli Twój bliski jest apatyczny, przygnębiony lub mówi rzeczy, które mogą sugerować myśli samobójcze — nie zostawiaj go samego.

Spróbuj dowiedzieć się więcej o tym, co czuje, a jeśli obawiasz się o jego bezpieczeństwo, zadzwoń na Kryzysowy Telefon Zaufania: 📞 116 123 (dla dorosłych) lub 116 111 (dla dzieci i młodzieży).

Czasami pomocne może być też pokazanie inspirującego przykładu - filmu, podcastu lub książki, w której ktoś przeszedł przez podobny kryzys i znalazł nadzieję. To może być pierwszy krok do zmiany.

4. Dotarcie do bliskich

Nie zawsze jedna rozmowa wystarczy.

Jeśli czujesz, że nie uda Ci się samemu przekonać bliskiej osoby, spróbuj zaangażować kogoś, kto ma z nią silną, zaufaną relację: przyjaciela, partnera, rodzeństwo.

Ważne jednak, by ta osoba również podeszła do tematu delikatnie i bez nacisku.

Nie rób tego za plecami: jeśli bliski zapyta, czy rozmawiałeś o nim z kimś, lepiej powiedz prawdę.

Zaufanie to podstawa, a ukrywanie czegokolwiek może przynieść odwrotny efekt.

Pamiętaj też, że nie każda rozmowa musi przynieść efekt natychmiast. Czasem potrzeba tygodni lub miesięcy, by myśl o terapii dojrzała. Najważniejsze, żebyś był obecny i nie rezygnował z troski.

5. Zaoferuj pomoc w znalezieniu terapeuty

Być może Twój bliski miał już złe doświadczenia z terapią i obawia się, że trafi znów na osobę, która go nie zrozumie.

Pomóż mu znaleźć lepiej dopasowanego specjalistę.

W dzisiejszych czasach nie jest to trudne — na platformie Hedepy.pl znajdziesz ponad 100 zweryfikowanych terapeutów z wideo-wizytówkami, opisami nurtów terapeutycznych i opiniami. Można też wypełnić krótką ankietę dopasowującą, która wskazuje najbardziej odpowiednie osoby.

Pierwszą sesję online można zarezerwować nawet na kolejny dzień, bez wychodzenia z domu, co często przełamuje lęk przed „pierwszym krokiem”. Możesz też podesłać artykuł z naszego bloga, na temat tego, jak przygotować się do pierwszej sesji.

Tylko nie zapomnij o sobie

To, że szukasz sposobu, jak pomóc bliskiej osobie rozpocząć terapię, świadczy o Twojej ogromnej empatii.

Ale pamiętaj — nie możesz wziąć pełnej odpowiedzialności za cudze emocje. Możesz wspierać, słuchać i motywować, ale nie możesz przeżyć czyjegoś procesu za niego.

Jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta — terapia może pomóc również Tobie. Rozmowa z psychoterapeutą pozwoli Ci ustalić zdrowe granice, zadbać o własne emocje i lepiej zrozumieć, jak wspierać bez wypalenia.

A może właśnie Twoja własna historia terapii stanie się inspiracją dla tej osoby? Czasem najlepszym dowodem na to, że warto spróbować — jest Twój przykład.