Depresja

Czym jest depresja?

Depresja to choroba należąca do grupy zwanej zaburzeniami nastroju. Jeśli odczuwasz chronicznie zły nastrój i nie poprawia się on przez dwa tygodnie, może przerodzić się on w łagodny stan depresji a konsekwencji w poważniejsze zaburzenie.

Rodzaje depresji i jak występuje depresja

Depresja może być endogenna ( „wewnętrzna” lub „prawdziwa”) lub egzogenna („reaktywna”). Przyczyny depresji endogennej są trudniejsze do wykrycia, ponieważ są ukryte w nas samych. Wynika to z braku równowagi środowiska chemicznego w mózgu, która może być zarówno wrodzona, jak i nabyta w trakcie życia. Ten rodzaj depresji jest zwykle leczony farmakologicznie.

Depresja egzogenna może być spowodowana długotrwałym lub nadmiernym stresem (nawet wypalenie może przerodzić się w depresję), ciężkimi wydarzeniami życiowymi lub traumą. Jednak przebieg depresji bywa podobny, niezależnie od tego, skąd wzięła się choroba.

Depresję można podzielić na łagodną, umiarkowaną i ciężką. W przypadku nieleczonej depresji stan pacjenta pogarsza się a stany depresyjne się pogłębiają. W skutek takiego procesu może dojść do zaniedbania ważnych dla nas relacji osobistych i braku chęci do życia.

Jakie są objawy depresji?

Najczęstsze objawy depresji to obniżony nastrój, zmęczenie i utrata zainteresowania rzeczami, które kiedyś nas cieszyły. Osoby cierpiące na depresję często doświadczają również zaburzeń snu, mają wahania masy ciała i apetytu. Pojawiają się również myśli prowadzące do poczucia winy i rozpaczy.
Stany depresyjne są zwykle najintensywniejsze rano.

Fizyczne objawy depresji

Oprócz głębokiego smutku depresja bardzo często objawia się psychosomatycznie. Najczęstsze fizyczne objawy depresji to:

• uczucie ucisku w klatce piersiowej
• ból kończyn
• problemy trawienne
• tiki i niepokój w ciele
• drgawki
• wysokie ciśnienie krwi i tętno
• uderzenia gorąca

Różnica między depresją a obniżonym nastrojem

Przyzwyczailiśmy się do nazywania depresją złego samopoczucia, uczucia samotności lub jesienno-zimowego spadku nastroju. Różnica między nimi polega jednak na tym, że wahania nastroju prędzej czy później się stabilizują. Momenty złego nastroju nie są niczym złym, stanowią naturalną część psychiki człowieka i nie musimy się ich obawiać.

Jeśli jednak czujesz, że momenty te znacznie się przeciągają i wpływają na jakość Twojego życia, mogą być to pierwsze oznaki depresji. Na tym etapie rozmowa z psychoterapeutą może pomóc w znalezieniu przyczyny oraz rozwiązaniu źródła problemu. Podczas konsultacji dowiesz się również, czy depresja ma charakter kliniczny, tj. czy można ją jednoznacznie zdiagnozować.

Skąd mam wiedzieć, czy cierpię na depresję?

Rzetelną diagnozę zawsze przeprowadza specjalista za pomocą testów psychologicznych. Najczęściej jest to psycholog kliniczny, psychiatra, ale czasami może być to także lekarz rodzinny (który skieruje do dalszej diagnozy). Na podstawie testów psychologicznych i wywiadu ustala następnie diagnozę i omawia z pacjentem odpowiednie leczenie. Procedura ta dotyczy głównie cięższych form depresji. W przypadku łagodniejszych objawów, pomocna jest sama psychoterapia.

Leczenie depresji – co zrobić, gdy mam depresję?

Leczenie depresji to proces bardzo indywidualny i zależny od stanu w jakim jest obecnie pacjent. W zależności od nasilenia jako podstawę  stosuje się psychoterapię, w uzasadnionych przypadkach leki (zazwyczaj antydepresanty) lub kombinację obu. Jeśli doświadczasz pierwszych oznak depresji, poszukaj sposobów na złagodzenie jej objawów do czasu, wizyty u profesjonalisty:

1. Tryb działania / Tryb odpoczywania

Ustal regularną rutynę, do której przyzwyczajenie się może zająć trochę czasu, ale która ostatecznie będzie miała pozytywny wpływ na poziom hormonów, który jest częściowo odpowiedzialny za stany depresyjne. Prowadź zdrowy tryb życia, unikaj alkoholu i kofeiny.

2. Zwierz się bliskiej osobie

Poufna rozmowa może uwolnić Cię od przygnębiającego uczucia samotności. Oprócz wsparcia druga osoba z pewnością zapewni ci przestrzeń do uporządkowania myśli, które wydają się nie do zniesienia. Podobną usługę zapewni również terapeuta online, który jest ekspertem specjalizującym się bezpośrednio w tych specyficznych zaburzeniach psychicznych.

3. Spróbuj ruchu, relaksu lub masażu

Tak jak umysł wpływa na ciało, tak ciało wpływa na umysł. Pobudzając zmysły, złagodzisz również napięcie psychiczne, które towarzyszy depresji. W Internecie można znaleźć szereg treningów relaksacyjnych lub autogennych. Możesz zafundować sobie również aromaterapię, relaksującą kąpiel, masaż lub aktywność fizyczną w postaci spaceru.

Czym jest depresja poporodowa i co ją powoduje?

Depresję poporodową mogą doświadczyć nawet te kobiety, które do tej pory czuły się psychicznie gotowe na macierzyństwo  i nie cierpiały na znaczne wahania nastroju.

Jedną z możliwych przyczyn okazuje się zmiana poziomu hormonów płciowych, w tym przypadku grupy estrogenów. Estrogen gwałtownie spada po porodzie, a jego poziom zmienia się w okresie karmienia piersią. Poprzez wzajemne oddziaływanie wzrasta ryzyko stanów depresyjnych na poziomie procesów biochemicznych.

W tym okresie kobiety z dnia na dzień tracą całą swoją wypracowaną rutynę, w tym regularny i niezakłócony sen. Teraz wszystko jest podporządkowane potrzebom dziecka. Kto nie słyszał, jak młoda mama mówi, że chciałaby móc umyć w spokoju głowę? To normalne, że jesteśmy w pełni oddani macierzyństwu. Nie pomaga również izolacja społeczna, która dla wielu kobiet może być przytłaczająca.

W przypadku depresji, bardzo często pogłębia się poprzez wyuczone sposoby myślenia, które mamy z istniejących przekonań społecznych. Jednym z nich może być na przykład przekonanie, że proszenie o pomoc jest oznaką słabości. Czasem to niepozorne zdanie wybrzmiewające w podświadomości może doprowadzić kobietę na skraj psychicznego i fizycznego wyczerpania.

Jak objawia się depresja poporodowa?

Depresja poporodowa może pojawić się zaraz po urodzeniu dziecka, ale także po zakończeniu okresu poporodowego. Depresja może również wystąpić u kobiet w ciąży.

Objawy depresji poporodowej obejmują:

• smutek
• wyczerpanie
• apatia
• niepokój lub lęk
• drażliwość
• pesymizm
• niska samoocena
• poczucie winy
• poczucie, że jako kobieta nie możesz zadbać o swoje dziecko
• płaczliwość
• nienawiść do własnego ciała

Co to jest psychoza laktacyjna i jakie są jej objawy?

Psychoza laktacyjna lub poporodowa to cięższa postać depresji poporodowej. Najczęściej pojawia się zaraz po urodzeniu lub w ciągu pierwszych dwóch tygodni od narodzin, ale może również pojawić się w ciągu dwóch miesięcy po urodzeniu. Objawy psychozy laktacyjnej obejmują:

• utratę kontaktu z rzeczywistością
• halucynacje lub urojenia
• drażliwość lub agresywność
• niekontrolowany lęk
• koszmary, bezsenność
• myśli samobójcze
• zaburzenia odżywiania
• zaburzenia pamięci

Natychmiastowe leczenie jest bardzo ważne w przypadku psychozy laktacyjnej, ponieważ matka często całkowicie traci zdolność do opieki nad dzieckiem. Jednak przy szybkim leczeniu, zwykle także farmakologicznie, objawy psychozy szybko ustępują.

Jak pomóc osobie z depresją?

Niektóre osoby z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi mogą nie zdawać sobie sprawy, że cierpią na depresję – mogą nazwać to złym nastrojem i czekać, aż sama minie. Czasem po prostu nie chcą przyznać się do swoich problemów lub boją się prosić o pomoc.

Jeśli podejrzewasz, że ktoś bliski cierpi na depresję, podejdź do sytuacji z wyczuciem. Taka osoba najbardziej potrzebuje wsparcia i empatii. Jeśli to możliwe, pomóż jej postępować zgodnie z codzienną rutyną i stworzyć bezpieczną przestrzeń, w której nie boi się mówić o swoich uczuciach. Porusz również temat profesjonalnej pomocy. Postaraj się o tym mówić w taki sposób, aby było jasne, że w żaden sposób nie potępiasz tej metody, a wręcz przeciwnie, uważasz, że jest przydatne narzędzie. Unikaj: bagatelizacji emocji, stygmatyzacji, czy powielania szkodliwych, społecznych przekonań.

Warto przygotować się również na to, że zachowanie bliskiej osoby w depresji może różnić się od tego, do czego jesteś przyzwyczajony. Nie denerwuj się, że starasz się jak najlepiej pomóc ukochanej osobie, a ona nie wydaje się tego doceniać. Możliwe, że jest w fazie depresji, w której po prostu nie jest w stanie tego docenić i zajmie jej  to trochę czasu. Ale uwierz, że możesz znacznie ułatwić podróż wyjścia z depresji.

Sprawdź, czy masz objawy depresji

Możesz również sprawdzić się za pomocą szybkiego i niezawodnego testu online, który wskaże czy masz objawy depresji. Test PHQ-9 składa się z dziewięciu pytań. Używany przez terapeutów do wykrywania objawów depresji w praktyce klinicznej.