Stres

Czym jest stres?

Stres to naturalna reakcja człowieka w sytuacji zagrożenia. Taka reakcja zachodzi zarówno na poziomie psychicznym (uczucie podniecenia), jak i fizycznym (przyśpieszenie oddechu i tętna, zwiększony dopływ krwi do mięśni) i może nas uratować w realnym niebezpieczeństwie.

Sytuacje, w których stawką jest nasze życie, są w dzisiejszych czasach nieliczne, ale w życiu codziennym stawiamy czoła wielu wyzwaniom, które mogą zostać ocenione przez nasz organizm jako potencjalne zagrożenie.

Stresująca sytuacja, która trwa zbyt długo lub się powtarza, często staje się problematyczna. Wyczerpuje ciało. W związku z tym mówimy o długotrwałym lub chronicznym stresie.

Distress – negatywny stres (szkodliwy)

Stres o niskiej intensywności lub uczucie niepokoju, jeśli niekontrolowane, mogą prowadzić do istotnych problemów zdrowotnych. Odkładany “na później” nawarstwia się i wywołuje przewlekły stres, który jest bardzo szkodliwy zarówno dla naszego zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Przyczyn pojawienia się takiego zjawiska może być wiele. Od presji, jaka na nas ciąży w pracy, szkole, na uczelni, po postawione nam wymagania, które przerastają nasze możliwości, ale także niepewność w związku, strach o bliskich, czy kłopoty rodzinne.

Eustress – pozytywny stres (pomocny)

Przydatny stres nazywa się eustresem. Eustress nie jest szkodliwy, wręcz przeciwnie – optymalny poziom stresu działa na nas motywująco. Jeśli postrzegamy stresor jako szansę lub wyzwanie, które można skutecznie przezwyciężyć, wywołuje on przyjemne emocje.
Rozpoznanie granicy między pozytywnym a negatywnym stresem może wydawać się trudne, ale po prostu obserwuj swoje ciało. Jeśli zauważysz u siebie oznaki stresu, takie jak pogorszony sen lub problemy z trawieniem, najprawdopodobniej jest to już ten niezdrowy stres.

Stres chroniczny

Normalny, codzienny stres powinien naturalnie ustąpić po zakończeniu stresującej sytuacji. Ale przewlekły stres to taki, który utrzymuje się przez dłuższy czas i może również powodować komplikacje zdrowotne.

Zrozumienie reakcji na stres

Przyjrzyjmy się stresowi bardziej medycznym okiem. Kiedy napotykamy zagrożenie, takie jak niedźwiedź, który staje nam na drodze, nasze podwzgórze (mały, ale ważny obszar w mózgu), uruchamia system alarmowy organizmu. Ten system powoduje, że nasze nadnercza uwalniają hormony, w tym adrenalinę i kortyzol.

Adrenalina zwiększa tętno, ciśnienie krwi, a także zwiększa zapasy energii. Kortyzol, główny hormon stresu, zwiększa ilość cukru we krwi, a tym samym zapewnia dostępność substancji regenerującej tkanki.

Kiedy naturalna reakcja na stres nie ustępuje

Gdy postrzegane zagrożenie minie, poziomy hormonów wracają do normy. Poziom adrenaliny i kortyzolu spada, tętno i ciśnienie krwi powracają do stanu spoczynku, a inne układy również wracają do normalnej aktywności.

Jeśli jednak stresory są stale obecne i czujesz się stale zagrożony, reakcja „walcz lub uciekaj” pozostaje aktywna.

Długotrwała aktywacja systemu reakcji na stres, a następnie nadmierne działanie kortyzolu i innych hormonów stresu może zaburzyć wiele procesów w naszym organizmie. Naraża nas to na zwiększone ryzyko powikłań zdrowotnych.

Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresorami życiowymi.

Jakie są objawy stresu?

Większość ludzi spotyka się ze stresem na co dzień, ale każdy inaczej go doświadcza i inaczej na niego reaguje. Z tego powodu, jeśli trwa zbyt długo lub jest zbyt intensywny, ślady, odezwie się on w ciele i konsekwencjach zdrowotnych.

Stres a psychosomatyka

Oprócz niepokoju psychicznego, stres bardzo często objawia się psychosomatycznie, czyli w naszym ciele. Najczęstsze powikłania to problemy sercowo-naczyniowe i trawienne. Częste są również choroby skóry, problemy seksualne i reprodukcyjne, bezsenność i wypadanie włosów.

Możliwe fizyczne przejawy stresu:

• trądzik, egzema, wysypki i inne problemy skórne
• lęk, depresja
• cukrzyca
• choroba serca, zawał serca, wysokie ciśnienie krwi i udar
• nadczynność tarczycy
• zespół jelita drażliwego
• niestrawność, ból brzucha, biegunka ze stresu
• wrzody żołądka
• zmiany wagi
• wypadanie włosów 
• zmniejszone pożądanie seksualne
• bóle głowy
• napięcie i ból mięśni
• problemy ze snem
• zaburzenia pamięci i koncentracji

Jaki jest związek między stresem a zapaleniem trzustki?

Badania i praktyka kliniczna potwierdzają tą zależność. W przeciwieństwie do krótkotrwałego stresu, który zwykle chroni trzustkę przed zapaleniem, długotrwały stres stanowi dla niej ryzyko. Trzustka jest przesiąknięta gęstą siecią nerwów, które reagują wrażliwie na hormony wytwarzane przez organizm w wyniku stresu. W rezultacie wzrasta ryzyko zapalenia.

Jak nauczyć się radzić sobie w sytuacjach stresowych?

Jeśli cierpisz z powodu nadmiaru stresu i szukasz sposobów na jego zminimalizowanie, polecamy leczyć zarówno ciało, jak i umysł. Stresujące wydarzenia są częścią życia i jeśli nie jesteśmy w stanie zmienić naszej obecnej sytuacji, możemy podjąć kroki, aby zarządzać wpływem, jaki te wydarzenia na nas mają.

Jeśli chcesz być naprawdę konsekwentny, optymalnym rozwiązaniem jest kontakt z ekspertem, psychoterapeutą lub coachem.

Techniki skoncentrowane na ciele obejmują pracę oddechową – wiele osób zauważa, że oddychają zbyt płytko lub nie wykorzystują pełnej przestrzeni klatki piersiowej i brzucha. Możesz spróbować również jednej z form relaksu lub postawić na ruch. Praca z umysłem to zazwyczaj bardziej złożona sprawa, ale można ją zacząć np. godziną dziennie, którą poświęcamy tylko sobie.

Sposoby na minimalizację stresu to:

• zdrowa dieta, regularne ćwiczenia i wystarczająca ilość snu
• poranny ruch (np. celowe parkowanie samochodu kilka ulic od pracy)
• techniki relaksacyjne, takie jak joga, techniki oddechowe, masaż lub medytacja
• prowadzenie dziennika, zapisywanie myśli lub rzeczy, za które jesteśmy w życiu wdzięczni
• czas na hobby, czas dla siebie
• rozwijanie zdrowych, przyjaznych relacji i rozmów z bliskimi
• znalezienie sposobów na włączenie do swojego życia więcej humoru i śmiechu
• wolontariat
• ustalanie priorytetów i eliminowanie niepotrzebnych zadań
• profesjonalne porady, które pomogą Ci opracować konkretne strategie radzenia sobie ze stresem

Unikaj niezdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem, takich jak przejadanie się, używanie alkoholu, tytoniu lub innych substancji uzależniających. Jeśli obawiasz się, że jesteś na to podatny w sytuacjach stresowych, skonsultuj się z lekarzem.

Nagrodą za naukę radzenia sobie ze stresem będzie większy spokój ducha, lepsze relacje, zdrowie i ogólna jakość życia.

Stres w ciąży

Według badań wysoki poziom stresu podczas ciąży może również wpływać na rozwój zarodka, a także powodować przedwczesny poród. Dlatego bardzo ważne jest, aby przyszłe matki potrafiły radzić sobie ze stresem. Zalecamy, aby w czasie ciąży dać sobie czas i przestrzeń na odpoczynek i być pod stałą opieką lekarza.

Jak psychoterapia może pomóc w minimalizacji stresu?

Terapia pozwala nam zwolnić i skupić uwagę na prawdziwych przyczynach stresu, które często są niezauważalne w wirze codziennych obowiązków. Pomaga nam je nazwać i zmienić niektóre z naszych schematów działania, abyśmy mogli zachować spokój.

Zaletą terapii online jest jej szybka dostępność w trudnych sytuacjach i brak konieczności dojazdów.

Jak zapobiegać nadmiernej ilości stresu?

Wszystkie znane rady dotyczące zdrowego stylu życia dotyczą zapobiegania stresowi są jak najbardziej aktualne– zbilansowana dieta, ćwiczenia i wystarczająca ilość snu. Jeśli jednak chcesz zrobić coś więcej dla siebie, zwolnij, bądź świadom, myśl i doświadczaj. Stres dopada nas, gdy jesteśmy zbyt daleko od siebie.

• Psychoterapia to świetny sposób na zapobieganie stresowi i nie musimy po nią sięgać dopiero w sytuacjach kryzysowych.
• Utrzymujmy kontakty towarzyskie i bliskie relacje interpersonalne. Relacje wymagają stałej opieki, która jednak procentuje satysfakcją z życia.
• Zbudujmy zdrowe nawyki, do których niewątpliwie należy dostateczna ilość ruchu, dobry sen i dieta bogata w składniki odżywcze.
• Wdzięczność to jeden ze sposobów zapobiegania akumulacji stresu. Bądźmy wdzięczni za to, co mamy, ale także za przeszkody, które
  musimy pokonać.
• Zarezerwujmy sobie chwilę każdego dnia i zajmijmy się naszymi własnymi potrzebami.

Sprawdź poziom stresu, jakiego doświadczasz

Możesz również sprawdzić swój poziom stresu za pomocą szybkiego i niezawodnego testu online. Test wykorzystuje metodologię PSS i wykorzystuje Twoje odpowiedzi na 10 prostych pytań, aby pomóc Ci określić poziom stresu, którego doświadczasz.